Procedura usuwania zębów mlecznych u dzieci ma pewne subtelności ze względu na charakter ich struktury. Jest skrajnym środkiem, ponieważ wczesna utrata zębów negatywnie wpływa na zgryz. W trakcie naturalnego procesu zmiany zębów prędzej czy później mleczne zęby u dzieci wypadają same, a zamiast nich pojawiają się trwałe zęby. Czasami jednak zdarzają się sytuacje, w których trzeba wcześniej usunąć dziecku ząb mleczny.
Do czego służą zęby mleczne?
Pojawienie się mlecznych zębów u dzieci wynika z naturalnej potrzeby. W końcu szczęki małego dziecka są wciąż zbyt małe, aby pomieścić stały zestaw dorosłych zębów. Jednakże urządzenie do żucia jest potrzebne dziecku tu i teraz, aby móc przejść na normalną dietę z gęstym jedzeniem. Inną funkcją zębów mlecznych jest przyczynianie się do prawidłowego rozwoju kości szczęki, przygotowanie warunków do pojawienia się zębów stałych. A to wymaga regularnego żucia pokarmów, co pomaga w tworzeniu aparatu szczękowego.
Jest oczywiste, że zęby mleczne są przeznaczone do wykonywania bardzo ważnych funkcji. Dlatego konwencjonalna mądrość, że nie ma nic złego we wczesnej utracie zęba mlecznego, jest zasadniczo błędna. A kompetentni dentyści dziecięcy zawsze starannie oceniają, czy wskazana jest ekstrakcja zęba mlecznego, czy też może starać się go uratować.
Leczenie czy ekstrakcja zęba mlecznego?
Na pierwszy rzut oka chęć pozbycia się chorego ząbka na zasadzie: bez zęba – bez problemu wydaje się całkiem rozsądna. Co więcej, wszystko można rozwiązać dosłownie podczas jednej wizyty u stomatologa, a nowoczesny gabinet dentystyczny ma wszystkie środki do skutecznego łagodzenia bólu. W końcu, mimo to, ząb trwały wyrośnie w miejsce zęba mlecznego. Jednak w rzeczywistości przedwczesna utrata zęba dziecka może w przyszłości przekształcić się w wiele problemów.
Wczesna ekstrakcja zęba mlecznego – konsekwencje
- Zaburzenia gryzienia. Ekstrakcja zęba mlecznego uwolni przestrzeń, do której stopniowo przemieszczają się sąsiednie zęby. W przyszłości, gdy rośnie ząb stały zamiast tymczasowego, nie ma wystarczającej ilości miejsca na normalny wzrost. Rezultatem będzie nieprawidłowe rośnięcie krzywych zębów z zaburzeniem zgryzu. A korygowanie zgryzu u dzieci jest dość długim i skomplikowanym zabiegiem.
- Zaburzenie rozwoju aparatu szczękowo-twarzowego. Ekstrakcja zęba mlecznego doprowadzi do tego, że tkanka kostna doświadczy niedostatecznego obciążenia, co spowolni jej wzrost i rozwój. W przyszłości może to być powodem, braku wystarczającej ilości wolnego miejsca dla prawidłowego wzrostu zębów stałych i zęby będą krzywe.
- Problemy z układem trawiennym. Jeśli jeden z zębów do żucia został usunięty, efektem będzie niewystarczające żucie pokarmu przez długi czas. Może to powodować szereg przewlekłych chorób układu pokarmowego.
- Zaburzenia mowy. Przednie zęby są częścią aparatu głosowego, a brak jednego lub więcej zębów z pewnością wpłynie na rozwój mowy.
- Problemy psychologiczne. Brak zęba w strefie uśmiechu może powodować pewne trudności w komunikowaniu się z rówieśnikami i negatywnie wpływać na samoocenę dziecka.
Oczywiście, wczesna ekstrakcja zęba mlecznego nie pozostaje bez konsekwencji, a czasem jest całkiem poważna. Dlatego dentyści przede wszystkim rozważają leczenie zębów mlecznych u dzieci i tylko w przypadku braku alternatyw ich usunięcie.
Co jest brane pod uwagę przy ekstrakcji zęba mlecznego?
- Cechy anatomiczne
Dziecięce zęby mleczne mają pewne cechy anatomiczne, które dentyści zawsze biorą pod uwagę. W szczególności ściany zębów są stosunkowo cienkie, a korzenie zębowe mogą sięgać głęboko pod dużym kątem. Dlatego ekstrakcja zęba mlecznego wymaga zastosowania specjalnych kleszczy, które pomagają praktycznie wyeliminować możliwość uszkodzenia ścian zęba. Sama technika ekstrakcji ma na celu usunięcie zęba jednym ruchem, dzięki czemu dziecko będzie odczuwać jedynie minimalny dyskomfort.
- Ulga w bólu
Znieczulenie do ekstrakcji zęba mlecznego nie zawsze jest potrzebne. Jeśli ząb będzie osadzony luźno z prawie rozpuszczających się korzeniach, procedura ta zwykle nie wymaga specjalnego znieczulenia. Najczęściej wystarczające jest pozytywne nastawienie dziecka i życzliwa postawa stomatologa. Kompleksowa ekstrakcja zęba mlecznego lub usunięcia nerwu może wymagać zastosowania znieczulenia miejscowego. Wymagana dawka leku jest obliczana indywidualnie, z uwzględnieniem parametrów dziecka i złożoności procedury. Dzisiejsza stomatologia dziecięca wykorzystuje najnowszą generację środków miejscowo znieczulających o maksymalnej skuteczności i bezpieczeństwie.
Ekstrakcja zęba mlecznego – wskazania i przeciwwskazania
Wskazania do ekstrakcji zęba mlecznego:
- Zaniedbana próchnica zębów u dzieci, która nie pozostawia miejsca na odbudowę korony zęba
- Złożone formy chorób tkanek zębowych (zapalenie przyzębia, miazgi), które niosą ze sobą ryzyko martwicy podstaw zębów trzonowych
- Obecność przetok w tkankach dziąseł, które nie podlegają leczeniu innymi metodami
- Późna resorpcja korzenia zęba dziecka, zapobiegająca wyrzynaniu się trwałego zęba
- Przypadki, w których stały ząb wyrósł, a ząb mleczny jest nadal mocno osadzony na miejscu.
- Sensowne jest również usunięcie luźnego zęba mlecznego, jeśli uniemożliwia to dziecku jedzenie, powoduje dyskomfort w innych sytuacjach.
Przeciwwskazania do ekstrakcji zęba mlecznego:
- Choroby zakaźne u dzieci, takie jak ospa wietrzna, koklusz, szkarłatna gorączka. Przeciwwskazaniami mogą być także grypa, ból gardła, ostre infekcje dróg oddechowych
- Ostre choroby zapalne jamy ustnej: stan zapalny jamy ustnej, zapalenie dziąseł, kandydoza
- Obecność chorób powodujących zaburzenia krzepnięcia krwi (białaczka, hemofilia)
- Obecność krwiaków w obszarze, w którym ma być usunięty ząb mleczny
- Ciężkie schorzenia związane z chorobami, takimi jak: padaczka, choroby serca, niewydolność serca.
Ekstrakcja zęba mlecznego – po zabiegu
Podczas ekstrakcji zęba mlecznego stomatolog poinformuje rodziców o tym, jak dziecko powinno się zachowywać po zakończeniu zabiegu. Jest to konieczne, aby uniknąć komplikacji i przyspieszyć gojenie rany.
Zalecenia:
- Po zabiegu ekstrakcji zęba mlecznego nie można pić i jeść przez 2 godziny
- Przez około 2-3 dni zaleca się płukanie ust roztworami antyseptycznymi po posiłkach i przed snem
- Podczas gojenia się powstałego otworu wskazane jest, aby unikać spożywania pikantnego, słonego lub zbyt gorącego jedzenia
- Należy upewnić się, że dziecko nie próbuje dotykać wgłębienia rękami lub różnymi przedmiotami
- Jeśli występuje krwawienie lub objawy wskazujące na stan zapalny w pobliżu otworu, należy natychmiast udać się do lekarza.
Do usunięcia zębów mlecznych, należy podchodzić ostrożnie, a decyzję o przeprowadzeniu tej procedury podejmuje wyłącznie stomatolog indywidualnie dla danego dziecka. Nieuzasadnione jest wymuszanie naturalnego procesu wymiany zębów: w przypadku dziecka jest to w przyszłości obarczone problemami ze stałymi zębami. Rozsądne jest, aby rodzice starali się zachować zęby mleczne u dzieci. Wymaga to właściwej higieny jamy ustnej, regularnych wizyt u stomatologa dziecięcego i, jeśli to konieczne, terminowego leczenia stomatologicznego.
